Gry planszowe od kilku lat przeżywają prawdziwy renesans. Oczywiście, wciąż mówimy o zupełnie innej skali niż w przypadku gier wideo czy gier mobilnych, ale jednak zauważalny jest trend powrotu do planszówek. Być może wynika to z sentymentu graczy, a być może z nasycenia rynku innymi typami rozrywek. Tak czy inaczej po gry planszowe sięga coraz więcej osób, a te najczęściej opierają się na rzucie kostkami. Jaka jest ich historia? I co sprawiło, że to właśnie kostka stała się najczęściej używanym akcesorium do gier planszowych?

Zacznijmy od początku 

Kostki do gry to nic innego jak bryła z kropkami – na każdej ściance znajduje się ich konkretna liczba. Co ciekawe, suma punktów na ścianach przeciwległych zawsze wynosi siedem. Kostki do gry wykorzystuje się przede wszystkim w grach planszowych i mowa tutaj zarówno o rozbudowanych RPG fantasy, jak i strategicznych grach ekonomicznych typu Monopol. Kostki do gry mają wprowadzać element losowości, gdzie dana liczba oczek wpływa na to, co stanie się na planszy. Czasami wylosowana liczba oczek oznacza też, o ile pól można się ruszyć pionkiem. Warto jednak pamiętać, że kostki do gry wymyślono znacznie wcześniej. 

Kostki do gry, które nazywa się potocznie także kościami, były już powszechnie używane w odległej starożytności (szacuje się, że nawet 3 tysiące lat przed naszą erą). Już wtedy kościami rozgrywano partie ulubionych gier hazardowych. W zależności od miejsca i czasu kostki do gry przyjmowały różne formy – w Egipcie były to kości czterościenne, zaś w Chinach sześcienne. Jak można się domyśleć, kości początkowo były wykonywane z kośćca zwierzęcego (głównie z owiec), o czym świadczą świetnie zachowane egzemplarze tych przedmiotów, które do dzisiaj znajduje się na stanowiskach archeologicznych. 

Kości nie służyły jednak wyłącznie jako wprowadzenie elementu losowości w grach planszowych czy hazardowych. Oczywiście, wywarły one gigantyczny wpływ na rozwój tego typu tytułów, które jeszcze w XX wieku biły rekordy popularności w kasynach stacjonarnych i które do dzisiaj są ogrywane w tzw. live kazino. Można nawet zaryzykować stwierdzenie, że kostki do gry stały się prawdziwym symbolem hazardu (obok kart i loterii).  Mało kto jednak wie, że miały one też inne zastosowanie, które zręcznie wykorzystywali wróżbici. Magowie, wiedźmy, wróżbici używali ich m.in. do przeprowadzania czarodziejskich rytuałów, a niekiedy nawet montowali z kostek swoiste amulety, mogące uchronić użytkownika przed złem. 

Co stało się potem?

Z czasem, gdy już pojawiły się teorie i badania poświęcone rachunkowi prawdopodobieństwa, podejście do kostek do gier zaczęło się nieco zmieniać. Wielu naukowców twierdziło nawet, że przypadek nie istnieje, a światem rządzą ciągi przyczynowo-skutkowe. Z drugiej strony, gry planszowe i hazardowe wykorzystujące kostki wciąż cieszą się gigantyczną popularnością (również wśród graczy, którzy uwielbiają papierowe gry RPG). 

Co ciekawe, od czasów starożytnych aż do dzisiaj kostki do gry nie zmieniły swojej struktury i kształtu. Jedyną zmianą jest tutaj materiał – dzisiaj kości produkuje się z tworzyw sztucznych. Istnieją również nowe warianty kostek, które mają większą liczbę ścianek. Nie ulega wątpliwości, że kostki do gry diametralnie zmieniły podejście starożytnych ludzi do hazardu i wróżbiarstwa i że to dzięki nim gry planszowe mogą oferować tak wiele ciekawych i rozbudowanych mechanik.