Mechanika w grach planszowych

Dzisiaj znowu edukacyjnie, ponieważ o mechanikach w grach planszowych. Każdy gracz, prędzej czy później trafi na takie zdania jak „nie lubię deckbuildingu” albo „zagrajmy w coś z kooperacją?”. Na początku możecie odczuć drobny niepokój, ponieważ pojęcia nie są prawie nigdy znane początkującym, chociaż ich nazwy mogą wskazywać na elementy których dotyczą. Wpis jest kolejnym artykułem z cyklu edukacyjnego o grach planszowych.

Wyróżniamy kilkanaście różnych mechanik. W poniższym wpisie wymieniam tylko te które są, w moim odczuciu, najpopularniejsze oraz najważniejsze. Na początek może wyjaśnię czym jest mechanika w grach planszowych. Otóż moja własna definicja jest bardzo prosta. Mechaniką w grach planszowych nazywamy zbiór reguł lub założeń, które wspólnie z innymi mechanikami i założeniami, tworzą niepowtarzalny tytuł.

Kompletną listę mechanik w języku angielskim możecie znaleźć w dwóch dobrych źródłach:

Spis mechanik gier planszowych na Board Game Geek

Spis mechanik gier planszowych na Board Game Organizer

Niestety, źródła są tylko w języku angielskim. W Polsce brakuje solidnych opracowań dotyczących teorii gier planszowych. Dlatego właśnie powstają te wpisy. Warto także pamiętać, że gry planszowe najczęściej korzystają z różnych kombinacji mechanik. Dzięki temu powstają niepowtarzalne tytuły. Tłumaczenia z angielskiego własne. Teraz czas na listę najpopularniejszych mechanik w grach planszowych:

1. Cooperative play / Gra kooperacyjna

Gry kooperacyjne są ostatnimi czasy bardzo popularne. Nie ma tutaj wiele do wyjaśniania. Są to gry planszowe, w których część lub wszyscy z graczy pracują wspólnie nad pokonaniem założeń gry. Może być tak, że wszyscy gracze pracują wspólnie od początku do końca (Robinson Crusoe), znajdzie się jeden lub kilku zdrajców pracujących skrycie nad niepowodzeniem drużyny (Battlestar Galactica) lub kiedy jeden gracz jest zły, a pozostali walczą przeciwko niemu (Descent).

Przykładowe gry kooperacyjne: Robinson Crusoe: Przygoda na Przeklętej Wyspie, Karciane Podziemia

2. Dice Rolling / Turlanie kostek

Mechanika polegająca na wykorzystaniu kostek w celu ustalania założeń i wyników warunkujących dalszy przebieg gry. Wprowadzają tak zwaną losowość, bardzo znienawidzoną przez osoby które uważają że nie mają szczęścia. W praktyce, duża część gier z kościami posiada dodatkowe mechanizmy pozwalające na modyfikowanie wyników kości lub przerzuty.

Przykładowe gry z turlaniem kostek: Wojna o Pierścień, Roll for the Galaxy

3. Card Drafting / Pobieranie kart

Pobieranie kart, to nic innego jak dobieranie co turę lub jakiś okres czasu lub przy odpowiednim wydarzeniu kart z najczęściej ograniczonej puli. Jeden z bardziej popularnych mechanizmów które możemy spotkać w planszówkach.

Gdzie znajdziemy Card Drafting: Dominion, 7 Cudów Świata: Pojedynek

4. Hand Management / Zarządzanie Ręką

Zarządzanie ręką to prosty mechanizm pozwalający na tworzenie różnych zestawów oraz innych korzystnych sytuacji z posiadanych przez nas zasobów, najczęściej w postaci kart. Zależy nam w takich grach, na zdobyciu odpowiednich kart pasujących do już posiadanych, dzięki czemu łatwiej nam zdobyć większą przewagę nad przeciwnikami.

Zarządzanie Ręką znajdziemy w: Najemnicy oraz Terraformacja Marsa

5. Area Control / Kontrola nad Obszarem

Interesująca mechanika pozwalająca graczom na zdobywaniu przewagi terytorialnej, ważnej z uwagi na punktację lub inne korzyści. Bardzo często idzie w parze z negatywną interakcją, musimy walczyć aby zdobyć przewagę nad ważnymi surowcami.

Area Control to mechanika którą znajdziecie w: Cry Havoc, Scythe

6. Deck Building / Budowanie Talii

Bardziej złożona mechanika, najczęściej wymagająca większego zaangażowania od graczy oraz niewybaczająca błędów. Polega na tworzeniu talii od zera lub od wcześniej przygotowanego podstawowego zestawu i coraz większego rozszerzania dostępnych kart w naszej talii, z których na bieżąco korzystamy. Złe decyzje na początku takiej gry, bardzo przeszkadzają w późniejszych fazach zabawy.

Deck building znajdziemy w: Dominion, Vikings gone Wild

7. Worker Placement / Zarządzanie Robotnikami

Zarządzanie Robotnikami, to taka bardzo ogólna nazwa do wykorzystywania ograniczonej puli naszych zasobów w celu pozyskania innych zasobów. Właśnie najczęściej polega to na wykorzystaniu robotników w celu jak najefektywniejszego pozyskiwania ważnych dla nas zasobów.

Przykładowe gry z Worker Placement: Wojownicy Midgardu, 51 Stan.

8. Trading / Handel

Handel jest bardzo prostą mechaniką polegającą na udostępnieniu graczom możliwości wymiany różnych zasobów – czyli na przykład sławna owca za dwie sztuki drewna w Catanie. I właśnie to Catan jest najlepszym przedstawiciele gier planszowych z mechaniką handlu.

9. Player Elimination / Eliminacja gracza

Mechanika bezpośrednio powiązana z negatywną interakcją. Jak sama nazwa wskazuje, polega ona na usuwaniu gracza z gry, najczęściej jeszcze przed końcem rozgrywki. Polega to przede wszystkim na doprowadzeniu przeciwnika do utraty wszystkich zasobów lub punktów życia i, cóż, śmierć.

Wyeliminujesz gracza w: Neuroshima Hex, X-Wing

10. Grid Movement / Poruszanie po planszy

Chyba nie trzeba tego tłumaczyć. Mechanika polega na przemieszczaniu swojej postaci lub swoich zasobów na odpowiedniej planszy. Najczęściej związane jest to z różnymi grami przygodowymi lub strategicznymi.

Typowe gry z mechaniką Grid Movement to: Runebound, Labyrinth Paths of Destiny

11. Role Playing / Wczuwanie się w rolę

Bardzo fajna mechanika, która wymaga od graczy wczuwanie się w podjęte przez siebie postacie lub role. Bardzo mile widziane jest tworzenie klimatycznych stanowisk do grania z wykorzystaniem świeczek, rumu oraz innych fajnych rekwizytów. Pistolet z jednym nabojem w Rosyjskiej Ruletce nie jest fajnym rekwizytem 😉

Gry w których wskazane jest wczuwanie się w rolę: Posiadłość Szaleństwa, Horror w Arkham LCG

12. Storytelling / Opowiadanie historii

Bogata historia którą tworzymy w trakcie trwania gry, to właśnie kwintesencja gier z mechaniką Storytelling. Najbardziej przoduje tutaj Dixit, który jest po prostu zaprojektowany do tworzenia historii oraz nowych skojarzeń. Pod tą definicję można także podciągnąć praktycznie każdą grę w której odgrywamy jakieś scenariusze.

Planszówki w których znajdziemy mechanikę opowiadania historii: Robinson Crusoe: Przygoda na Przeklętej Wyspie.

13. Auction / Aukcje

Aukcje to nic innego, jak mechanika pozwalająca nam na licytowanie danego elementu, na którym zależy nam najbardziej. Nie jest to mechanika którą lubię, więc nie wskażę tutaj fajnych przykładów, ale osoby zainteresowane powinny zainteresować się na przykład grą Pięć Klanów.

14. Variable Player Powers / Różniące się umiejętności graczy

Bardzo fajna mechanika która pozwala graczom na uzyskanie większej różnorodności w grze planszowej. Polega ona na tak zwanej asymetryczności, czyli sytuacji kiedy tak naprawdę nie każdy ma równe szanse w grze i posiadamy inne założenia początkowe, a najczęściej także różny przebieg gry. Dobry przykład to Cry Havoc, gdzie każda z nacji ma inne budynki, zdolności, a nawet różniące się preferowane drogi do zwycięstwa. Kiedy ludzie w Cry Havoc próbują zdobyć jak najwięcej terenów, ponieważ dzięki swojej zdolności zdobywają punkty za każdy z nich, to pielgrzymi trzymają się trzech – czterech obszarów i maksymalnie rozwijają w nich swoje budynki oraz liczbę kryształów.

Różniące się moce graczy znajdziemy w: Wojna o Pierścień, Mage Knight, którego niestety jeszcze nie miałem okazji recenzować, ponieważ grałem w niego tylko raz. Ale gra jest zdecydowanie warta polecenia – nawet w wersji angielskiej. Oczywiście jeżeli dobrze znacie ten język.

15. Modular Board

Modularna plansza to nic innego jak mechanika w której teren gdzie dzieje się akcja złożony jest z kilku lub kilkunastu elementów. Różne ich położenie powoduje inne założenia początkowe oraz znacząco może zmienić rozrywkę.

Modularne plansze znajdziemy w: Chromosome